به گزارش مجله خبری نگار/خراسان: در پی تحولات فضای مجازی و اتفاقات بعضا امنیتی و اجتماعی در سه سال اخیر در کشور و ایجاد برخی محدودیتها در فضای سایبری و فیلترینگ شبکههای اجتماعی و پیام رسانهای خارجی، نوع مواجهه مردم و کاربران ایرانی با این فضا همواره با نوسانات و افت و خیزهای متعددی همراه بوده است. مرور و مشاهده تابلویی از این وضعیت که امروز ایرانیها از کدام پیام رسانها و شبکههای اجتماعی استفاده میکنند، حتما جذاب و قابل توجه خواهد بود به ویژه این که بدانیم نسبت کاربران ایرانی با پیام رسانهای خارجی که فیلتر هستند، اکنون چگونه است.
مرکز افکارسنجی دانشجویان ایران (ایسپا) به این کنجکاوی ما پاسخ داده و در روزهای گذشته، به سراغ طبقات مختلف مردم رفته و از آنها پرسیده که از کدام شبکه و پیام رسان استفاده میکنند.
نکته جالب توجه در نتایج نظرسنجی ایسپا، کاهش میزان استفاده از «واتسآپ» و «تلگرام» نسبت به دو سال گذشته است و در مقابل افزایش میزان اقبال از پیام رسانهای ایرانی همچون «ایتا» و و روبیکا است. طبیعتا دردسرهای استفاده از فیلترشکن و گاهی هزینههایی که در بردارد، مهمترین دلیل افت واتس آپ و تلگرام است. رسانههای اجتماعی داخلی مثل روبیکا و ایتا بعد از دوران فیلترینگ، با افزایش قابل توجهی مواجه شدهاند، اما از اسفند ۱۴۰۱ تاکنون، میزان استفاده از آن ها، تغییر قابل توجهی نداشته است.
البته شبکه اجتماعی پرمخاطب اینستاگرام اگرچه مقداری با کاهش استفاده همراه بوده، اما در رده سنی ۱۸ تا ۲۹ سال همچنان پرمخاطب است و نتایج نظرسنجی نشان میدهد، ۶۸.۲ درصد مخاطب این شبکه اجتماعی هستند.
بر اساس این گزارش، در سوال مربوط به استفاده از پیامرسانها و رسانههای اجتماعی داخلی و خارجی، افرادی که فقط مصرف کننده پیامرسانها و رسانههای اجتماعی خارجی یا داخلی بودند تفکیک و محاسبه شد که طبق یافتههای نظرسنجی دی ماه ایسپا، ۳۷.۶ درصد افراد بالای ۱۸ سال، فقط از پیامرسانها و رسانههای اجتماعی خارجی استفاده میکنند.
در برابر ۳۷ درصد استفاده کنندگان انحصاری پیام رسانهای خارجی ۱۴.۹ درصد به ایسپا گفته اند که فقط از پیام رسانهای داخلی استفاده میکنند، یعنی در تلفن همراه یا تبلت هایشان پیام رسان خارجی ندارند.
از این میان، ۲۵.۵ درصد کاربران ایرانی که بیشتر از ۱۸ سال سن دارند، گفته اند همزمان از پیامرسانها و رسانههای اجتماعی خارجی و داخلی استفاده میکنند.
اما آمار قابل توجهی نیز از مخاطبان نظرسنجی ایسپا یعنی ۲۲ درصد مردم اعلام کرده اند که از هیچ رسانه اجتماعی مجازی استفاده نمیکنند.
ایسپا یک یادآوری نیز به مخاطبان این نتایج کرده است که این نظرسنجی در فاصله زمانی ۲۰ تا ۲۶ دی ماه ۱۴۰۲ با اندازه نمونه ۵۱۰۳ نفر از جمعیت بالای ۱۸ سال به بالای کل کشور به شیوه مصاحبه حضوری اجرا شده است. نرخ پاسخگویی در این طرح، ۳۷ درصد بوده است، یعنی از کل افراد بالای ۱۸ سال کشور، ۳۷ درصد با پرسشگران ایسپا همکاری کردهاند، بنابراین دادههای نظرسنجی نیز به این دسته از افراد قابل تعمیم است.